Mujika Salsamendi, Benito
Usurbilen jaio zen 1919/09/15ean, San Estebango Berritzabarrena baserrian.
Familiak utzitako dokumentuei esker, soldadu egon zen zazpi urteetako gorabeherak jakin ahal izan ditugu. Berez, 1940ko kintakoa bazen ere, 1938ko martxoan mobilizatu zuten. Donostiatik, Logroñora (han gaixotu eta erietxean egon zen), Burgosera, Palma de Mallorcara eta Incara destinatu zuten, Infanteriako Erregimendutan beti. Penintsulako zenbait frontetan aritu zen borrokan.
1940ko urrian lizentziatua izatea eskatu zuen baina ez zioten onartu. Halere, 1942ko apirilean, lizentziatzea lortu zuen erreserban segitzeko baldintzarekin, baina ez zion asko iraun. Izan ere, 1942ko abenduaren 28an berriro mobilizatu zuten Donostiako Mendi Infanterian. Urte eta erdi geroago, epe baterako lizentziak lortu zituen nahiz eta hilero udaletxera joan behar zuen kontrola pasatzera. Azkenean, 1945/10/15ean, soldadutzara deitua izan eta zazpi urtera, lizentziatu egoera aitortu zioten, beti ere 1948ko abendura arte iraungo zuen urteroko ikuskatzea pasatzeko betebeharrarekin.
1995ean Alazne Begiristainen egindako elkarrizketan, kontatu zuen 18 urterekin eraman zutela soldadutzara eta zazpi urte egin zituela bertan. Valladolideko frontean egon zela, gero Ebroko batailan, Toledon eta baita Badajozen ere. Justu hango herri batean, Monterrubio de la Serenan, zauritu zuten sabelean bala bat jasota. Jan falta handia izaten omen zuten.
Toledon, Tajo ibaian jazotako pasartea ere kontatu zuen: Santiyo bigarrenean (uztailak 26), batailan gori-gori ‘abantzean’ zihoazela, errioa pasata, ‘gorrik’ su eman zioten gariari eta belartzari. Suak harrapatzea ekiditeko Tajora salto egin behar izan zuten, “motxila, 200 bala, 4 esku-bonba, motxila, platera, fusila bizkarrean eta guztiarekin… putzura”. Bera igeri nolabait atera omen zen ibaitik baina bere konpainiako 8 soldadu bertan ito egin ziren.
Elkarrizketa hemen: Benito Mujika Salsamendi-1995
Iturria:
Alazne Begiristainek egindako elkarrizketa- 1995
Argazkia eta dokumentuak: familia
