Abestiak

Lurrak badaki

Andatzatik
tiroen hotsak
dakartza ohiartzunak

Bordatxotik
oihu isil bat
da entzuten duguna

Aitortza adabaki
Oroimena lubaki
nor ziren, non dauden
lurrak badaki

Zuek hilda
desagertua
nahi zen defentsa duina

Baina orain
guk daramagu
zuen hezurren muina

Aitortza adabaki
Oroimena lubaki
nor ziren, non dauden
lurrak badaki

Historiaren zati
eredu bat izaki
nor ziren, zer ziren
herriak (ba)daki


Egilea: Ixak Aranburu (2021)
Hitzak: Oihana Iguaran (2021)

Andatza 1936

Iraila hasiera 36. urtean
Zerua lainotuta ikusmira itzalita
Azken agur doinuak eta azken besarkadak
Fusilak eskuetan eta familiak gogoan

Andatzatik barrena 15 egun luzean
Saseta defentsa da herriaren iparrorratz
Faxisten lurrikara gure indarren aurrean
Usurbilen ehundaka gudari dena ematera

Kantu honen doinua nahi dizuegu eskaini
Hotzikaren aurrean zuen duintasunari
Gure nortasunak jarrai dezan bide hori
Hurrengo irrintziak ere askatasunari

Lubakietan zehar kea begien artean
Miña ta amorrua hortzak estutzerakoan
Etxekoak borrokan bihotzak azkar taupaka
Harro gaude zuetaz esker mila gaur zuentzat

Kantu honen doinua nahi dizuegu eskaini
Hotzikaren aurrean zuen duintasunari
Gure nortasunak jarrai dezan bide hori
Hurrengo irrintziak ere askatasunari


Egileak: Jon Mikel Azpiazu, Malen Azpiazu, Luken Arkarazo, Jokin Airastorza. (2021)

Manuel Goenagak kontatutakoa

Nazionalak tiroka hasi ziren
Artoan barrena korrika joan ginen
Asturiar lurreko mendi kaxko batean
Gotortu egin ginen

Gogor ari ziren tiroka etengabe
Gu munizio gabe mendi kaxko batean

Bala itsu batek zauritu egin zuen
Ugarte gaztea Usurbilgo seme

Egarri zela, ura nahi zuela
Larri zegoen

Biren artean jaitsi genuen
Anbulantziak eraman zuen

Lehen lerroan jarraitu genuen
Handik gutxira jakin genuen
Aviles aldean erori zela
Ugarte gaztea Usurbilgo seme

Gerra baino lehen herriko jaietan
Soinu-jolea zen


Taldea: Bide Ertzean (2006)
Letra eta musika: Imanol Ubeda

Jon Maia Soria, bertsotan. ‘Izan zinetelako gara’ ekitaldirako.


Ez dira soilik lubaki batzuk
ez dira soilik hezurrak
ez dira soilik bazterkeria
legeak ta gezurrak
auzolanean urtuko dira
ahanzturaren elurrak
injustizia ta amorrua
isiltasuna, bildurrak
kendu ditzagun gainetik eta
hitz egin dezala lurrak

Orain entzuten al dituzue
ziztuak bala hotsenak
eta oihuak eta negarrak
ta guda garrasi ozenak
kanporatuak, fusilatuak
hobiak, ontziak, trenak
oroit ditzagun borroka haietan
joan ziren haien izenak
memoriaren zaindari izan
gaitezela gatozenak

Jon Maia Soria sortzaileak egindako bertsoen bideoa, Andatza inguruko lubakietan filmatuta, 85. urteurren ekitaldirako. (2021)