Mercero Iarza, Antonio

Lasarten, (orduan Hernaniko udalerrikoa zen eremuan) jaioa 1910/01/10ean. Langilea eta musikaria zen. Bere militantzia abertzaleagatik errepresioa jasan zuen. Usurbilen bizi izan zen zenbait urtetan. 1973/06/13an hil zen Lasarte-Orian.

Antonio gazte hasi zen Lasarteko Michelingo fabrikan lanean. EAJ-ko kidea eta SO sindikatuko afiliatua zen. Ezkondu eta familia eduki berritan lehertu zen 1936ko Gerra. Lasarteko milizietan aritu zen eta, gerora, Zornotzan eta Bilbon. Hilabete gutxiren buruan, 1937/03/31n, atxilotua izan zen. Atxiloketaren ostean, bere emazteak seme jaio berriarekin herria utzi eta Aginagan gorde ziren. Bertako baserri bateko lastategian eman zituzten hilabeteak.

Antonio Ondarretako kartzelara eraman zuten eta denbora luzez ez zuen familia ikusteko aukerarik izan. Ostean, Gerra Kontseiluan epaitua izan zen “errebolta laguntzeagatik” eta 20 urte eskatu bazioten ere, 6 urteko espetxe zigorra jaso zuen inguruabar aringarriagatik. Ondarretaz gain non 1938/04/28ra arte egon zen, beste espetxe batzuetan ere eduki zuten preso, tartean, Bilboko Larrinagakoan 1940/04/22ra arte. Erregimen frankistan ohikoa zen bezala, enpresa desberdinetan lan egitera behartua izan zen, besteren artean, Laudion. 1940ko uztailean aske utzi zuten baldintzapean. Erabateko askatasuna, ordea, ez zuen lortu 1943ra arte.

Lasartera itzuli zenean Okendon jarri zen bizitzen familiarekin baina hasierako urteetan Antoniok ez zuen Michelinera lanera itzultzeko aukerarik izan. Donostiako portuan jardun zuen. Urteetara lortu zuen gerra hasi aurretiko Michelingo bere lanpostura itzultzea. Frankismo betean, bere militantzia abertzalea tarteko egingo ziotenaren beldur, bere militantziarekin zerikusia zuen edozer gordetzera eraman zuen.

Hala, urte batzuk geroago, bere alaba Teresa Mercero Makazagak aurkituko zituen armairu baten atzean ezkutatuak zenbait dokumentu eta argazki.

Bere seme Luis Mari Mercerok ere jazarpena pairatu zuen

(Teresa Mercero Makazagaren testigantza)

 

Errepresaliatuak